Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Tortulo-di-muraio
Tortula muralis
Pottiaceae
Nom en français : Tortule des murs.
Descripcioun :Aquelo mousso coumuno trachis dins li muraio e li roco cauquiero, de cop que i'a à la baso dis aubre o li roco acido. Se recounèis à soun long péu ialin lisque, pourta pèr de fueio de 2 à 3 mm. A la coupo la costo mostro dos gròssi celulo ventralo. Douno proun d'espouroufite tre l'ivèr e au printèms.
Usanço :Es proche d'àutri meno dóu meme gènre e tambèn di gènre veisin Syntrichia (pu fort e souvènt à péu denta) e Barbula.
Port : Acroucarpo
Taio : 0,5 à 1 cm
Fueio : 2 à 3 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tortula
Famiho : Pottiaceae
Ordre : Pottiales
Coulour de la flour :
Petalo : 2 à 3 cm
Ø (o loungour) flour : Espirala, m. basalo basso
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2000 m
Aparado : Noun
Janvié à abriéu
Liò : Muraio
- Roco
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
e Mieterrano
Ref. sc. : Tortula muralis Hedw., 1801
(= Barbula muralis (Hedw.) Crome = Syntrichia muralis Hedw. )